بررسی ساختاری و الکتریکی لایه نانو ساختار cigs در سلول‏های خورشیدی لایه‏ نازک

پایان نامه
چکیده

یکی از تجهیزاتی که در تامین انرژی پاک به بشر کمک می‏کند سلول‏های خورشیدی است. اما سلول‏های خورشیدی cigs به دلیل آنکه عنصر ایندیوم در آن بکار رفته ‏است، از انواع دیگر سلول‏های خورشیدی پایدارتر است و همچنین قابل حمل و نسبتاً ارزان‏‏تر می‏باشد. در این تحقیق نکات مربوط به لایه‏نشانی مولیبدن که برای اتصال پشتی در سلول‏ خورشیدی cigs بکار می‏رود، مورد توجه قرارگرفت و مشکلات اکسید شدن، ترک‏خوردگی و قطع شدن این لایه با بکار بردن تجهیزات خلاء مناسب برطرف شد. بطوریکه در فشار mbar 2-10 و دمای ℃ 500 لایه‏ی مولیبدن اکسید نشد و ظاهر آن هیچگونه تغییر قابل توجهی نکرد. همچنین با بررسی بیشتر، ضخامت بهینه‏ای برای لایه‏های عناصر مس، ایندیوم و گالیوم تعیین شد. تغییر ضخامت لایه‏های مس و ایندیوم در نوع رسانندگی در نیمرسانای cigs تغییر ایجاد می‏کند و تاثیر بسزایی در اندازه‏ی دانه‏های بلور cigs دارد. با بهینه‏کردن ضخامت لایه‏های مس و ایندیوم، بلور cigs به حداقل نقص بلوری رسید. بطوریکه نتایج آنالیز دستگاه پراش پرتو ایکس (xrd) نشان دادند، قله‏های مشخصه‏ی مربوط به cigs بسیار تیز و بلند بودند. خصوصاً قله‏ی مربوط به صفحه‏ی (112) بلور cigs به مقدار 2378 رسید، که مقدار قابل قبولی است. مشکل بزرگی که در طی ساخت لایه‏ی cigs وجود داشت، عدم نفوذ سلنیوم کافی در بلور بود. بطوریکه با افزایش ضخامت لایه‏ی سلنیوم نفوذ این عنصر در بلورcigs تغییر چشم‏گیری نداشت و باعث ظهور فازهای اضافی مثل cu2se در کنار بلورcigs می‏شد. بنابراین عمده‏ترین تحقیقات در فرایند ساخت روی مرحله‏ی لایه‏نشانی سلنیوم و بازپخت انجام شد و با اعمال تغییراتی در روش سلنایز منجر به نفوذ بیشتر سلنیوم در بلور cigs شد. این تغییرات شامل تغییر فاصله‏ی زیرلایه از بوته‏ سلنیوم به مقدار cm 3 و تغییر فشار بخارسلنیوم درون سیستم سلنایز به اندازه‏ی mbar 4 بود. همچنین شار عبوری گاز نیتروژن درون سیستم از sccm 20 به sccm 7 تغییر یافت تا بخار سلنیوم آرامتر از روی زیرلایه عبور کند و فرصت نشستن روی زیرلایه را داشته باشد. این تغییرات باعث شد که نسبت اتمی سلنیوم به کل فلزات دیگر، در بلور cigs از مقدار حدود 45/0 به مقدار مناسب 98/0 برسد. با انجام مرحله‏ی ‏سلنایز به روش‏های متفاوت، هر مرتبه علاوه بر اندازه‏گیری اندازه دانه‏ مقاومت سطحی نیز اندازه‏گیری می‏شد. مقاومت سطحی نمونه‏ای که نسبت اتمی سلنیوم به کل فلزات آن 98/0 بود اندازه‏گیری شد و معلوم گشت که برای این نمونه، مقاومت سطحی مقدار /□ω 71 را دارد.

منابع مشابه

شرایط بهینه سلنیوم‏دار کردن در ساخت لایه نانو ساختار cigs بعنوان لایه جاذب در سلول‏های خورشیدی لایه نازک

ساخت لایه جاذب cigs به روش دومرحله ای با لایه نشانی عناصر cu,ga,in به روش کندوپاش به ضخامت 700-400 نانومتر و سلنیوم دار کردن به روش نشست بخار شیمیایی و بررسی شرایط مختلف فرآیند در مرحله سلنیوم دار کردن جهت افزایش مقدار گالیوم و بهبود کریستالینیتی و تاثیر پارامترهای ان بر خواص اپتیکی، الکتریکی و ساختاری در جهت افزایش بازدهی سلول های خورشیدی لایه نازک مس گونه

تأثیر اتمسفر فرآیند پخت روی خواص الکتریکی و نوری لایه نازک نانو ساختار اکسید روی دارای آلایش آلومینیوم و تیتانیم

در این تحقیق لایه نازک نانو ساختار اکسید روی دارای آلایش آلومینیوم و تیتانیم (ATZO) به روش سل‌ ژل تهیه گردید. آنالیز فازی توسط تکنیک پراش پرتو ایکس (XRD)، مشاهدات ریز ساختاری و آنالیز عنصری توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی (FE-SEM) و ابزار طیف سنج تفکیک انرژی (EDX) انجام شده و زبری سطح با استفاده از میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج XRD نشان داد که حضور اتمسفر احیا...

متن کامل

بررسی تأثیر تابش لیزر بر خواص الکتریکی و ساختاری لایه های نازک zno

در این مقاله لایه نازک zno به روش سل ‎ ژل بر روی زیرلایه شیشه ساخته شده است. لایه ‎ های اولیه ابتدا در دمای 100 و ˚c 240 خشک و سپس در دماهای 300 ، 400 و ˚c 500 پخت شده اند. اندازه ‎ گیری مقاومت دو نقطه ‎ ای نشان می ‎ دهد که مقاومت الکتریکی لایه ‎ های آماده شده، بسیار زیاد است. تابش پرتو لیزر اگزایمر krf ( 248nm = λ ) با تعداد پالس 1000 ، فرکانس 1hz و انرژی 90mj/cm2 بر سطح لایه باعث کاهش مقاومت ...

متن کامل

بررسی اثر غلظت وانادیوم بر خواص اپتیکی و الکتریکی لایه نازک نانو ساختار دی اکسید تیتانیوم تهیه شده به روش سل – ژل

در این پژوهش، لایه نازک دی اکسید تیتانیوم آلاییده شده با وانادیوم با غلظت­های مختلف ( 5/1،0 و 5 درصد وزنی) به روش سل-ژل بر روی زیرلایه­های شیشه­ای رسوب داده شد. خواص ساختاری، آنالیز عنصری، الکتریکی، اپتیکی و زبری سطح لایه­های نازک به ترتیب توسط روش­های XRD، DES، LCR meter، طیف سنجی UV-Vis  و AFM مورد مطالعه قرار گرفت.  نتایج الگوی XRD نشان داد که لایه­های نازک دارای ساختار پلی کریستالی تتراگونا...

متن کامل

لایه‌نشانی، مشخصه‌یابی و بررسی خواص الکتریکی نوری لایه نازک نانو ساختار اکسید روی آلاییده شده با منیزیم تهیه شده به روش سل – ژل

اکسید روی (ZnO) به عنوان ماده نیمه ‌رسانا با شکاف نواری مستقیم و پهن، اهمیت زیادی در ساخت قطعات الکترونیکی مانند ترانزیستورهای اثر میدانی و قطعات اپتو الکترونیکی نظیر دیود های نور گسیل و همچنین آشکار سازی نوری دارد. در این پژوهش با استفاده از لایه ‌نشانی به روش سل – ژل، پوشش ‌های لایه نازک از اکسید روی آلاییده شده با درصدهای مختلف منیزیم (6%، 8%، 10%) تولید شد. ایجاد لایه نازک به روش پوشش چرخشی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - پژوهشکده علوم نانو

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023